วิธีการคำนวณภาษีสรรพสามิต แบ่งได้เป็น 2 กรณี คือ

1.กรณีที่ผลิตในประเทศ
2.กรณีนำเข้าจากต่างประเทศ

กรณีที่ผลิตในประเทศ

ตัวอย่างการคำนวณภาษีแบบรวมใน
ภาษีสรรพสามิต	= มูลค่า x อัตราภาษี
	= (ราคาขาย ณ โรงงานอุตสาหกรรม+ภาษีสรรพสามิต+อัตราภาษีเพื่อมหาดไทย) x อัตราภาษี
	=  ราคาขาย ณ โรงงานอุตสาหกรรม x อัตราภาษี 1-(1.1x อัตราภาษี)

ตัวอย่างการคำนวณภาษี แบบรวมใน
         แก้วเลดคริสตัล ชนิดที่ใช้บนโต๊ะอาหาร จำนวน 5 ชิ้น ราคาขาย ณ โรงอุตสาหกรรม (รวมภาษีสรรพสามิตและภาษีเพื่อกระทรวงมหาดไทย) ชิ้นละ 1,500 บาท อัตราภาษีสรรพสามิตตามมูลค่าร้อยละ 15

วิธีการคำนวณ
ภาษีสรรพสามิต	= มูลค่า x อัตราภาษี
	= (5 x 1,500) x 15/100
	= 1,125 บาท

 จะต้องชำระภาษีสรรพสามิต = 1,125 บาทพร้อมด้วยภาษีเก็บเพิ่มเพื่อกระทรวงมหาดไทยร้อยละ 10 ของค่าภาษี = 112.50 บาท รวมภาษีต้องชำระ = 1,237.50 บาท

ตัวอย่างการคำนวณภาษี แบบแยกนอก
ภาษีสรรพสามิต	= ราคาขาย ณ โรงงานอุตสาหกรรม x อัตราภาษี 1-(1.1x อัตราภาษี)

 

ตัวอย่างการคำนวณภาษี แบบแยกนอก
          แก้วเลดคริสตัล 3 ชิ้น ราคาชิ้นละ 8,000 บาท (ราคาต้นทุน + กำไรที่ยังไม่ได้รวมภาษีสรรพสามิต) อัตราภาษีสรรพสามิตตามมูลค่าร้อยละ 15

วิธีการคำนวณ
ภาษีสรรพสามิต	= (3 x 5,000) x 0.15 1 - (1.1 x 0.15)
	= 2,694.61 บาท

 จะต้องชำระภาษีสรรพสามิต = 2,694.61 บาท พร้อมด้วยภาษีเก็บเพิ่มเพื่อกระทรวงมหาดไทยร้อยละ 10 ของค่าภาษี = 269.46 บาท รวมภาษีต้องชำระ = 2,964.07 บาท

กรณีนำเข้าจากต่างประเทศ

ภาษีสรรพสามิต

= ( C.I.F. + อากรขาเข้า + ภาษีค่าธรรมเนียมอื่นไม่รวมถึงภาษีมูลค่าเพิ่ม ) x อัตราภาษี 1 - ( 1.1 x อัตราภาษี )

ตัวอย่างการคำนวณภาษี กรณีนำเข้าจากต่างประเทศ 
           บริษัท เอ บี นำเข้าแก้วเลดคริสตัล ราคา ซี.ไอ.เอฟ. 25,000 บาท (คือ ราคาสินค้า + ค่าขนส่ง + ค่าประกันภัย) อากรขาเข้า 2,500 บาท อากรพิเศษ 250 บาท และอัตราภาษีสรรพสามิตตามมูลค่าร้อยละ 15

วิธีการคำนวณ
ภาษีสรรพสามิต	= (25,000 + 2,500 + 250) x 0.15 1-(1.1 x 15 / 100)
	= 27,750 / 0.835
	= 33, 233.53 บาท

 จะต้องชำระภาษีสรรพสามิต = 33, 233.53 บาท พร้อมด้วยภาษีเก็บเพิ่มเพื่อกระทรวงมหาดไทยร้อยละ 10 ของค่าภาษี = 3,323.35 บาท รวมภาษีต้องชำระ = 36,556.88 บาท