วิธีการคำนวณภาษีสรรพสามิต แบ่งได้เป็น 2 กรณี คือ

1. กรณีที่ผลิตในประเทศ
2. กรณีนำเข้าจากต่างประเทศ

กรณีที่ผลิตในประเทศ

ตัวอย่างการคำนวณภาษีแบบรวมใน
ภาษีสรรพสามิต	= มูลค่า x อัตราภาษี
	= (ราคาขาย ณ โรงงานอุตสาหกรรม+ภาษีสรรพสามิต+อัตราภาษีเพื่อมหาดไทย) x อัตราภาษี
	=  ราคาขาย ณ โรงงานอุตสาหกรรม x อัตราภาษี 1-(1.1x อัตราภาษี)

ตัวอย่างการคำนวณภาษี การคำนวณภาษีแบบรวมใน
           
              น้ำหอม 10 ขวด ราคาขาย ณ โรงอุตสาหกรรม (รวมภาษีสรรพสามิตและภาษีเพื่อกระทรวงมหาดไทย) ขวดละ 500 บาท อัตราภาษีสรรพสามิตตามมูลค่าร้อยละ

วิธีการคำนวณ
ภาษีสรรพสามิต	= มูลค่า x อัตราภาษี
	= (10 x 500) x 15/100
	= 750 บาท

 จะต้องชำระภาษีสรรพสามิต = 750 บาท ร้อมด้วยภาษีเก็บเพิ่มเพื่อกระทรวงมหาดไทยร้อยละ 10 ของค่าภาษี = 75 บาท รวมภาษีต้องชำระ = 825 บาท

ตัวอย่างการคำนวณภาษีแบบแยกนอก
ภาษีสรรพสามิต	=  ราคาขาย ณ โรงงานอุตสาหกรรม x อัตราภาษี 1-(1.1x อัตราภาษี)

ตัวอย่างการคำนวณภาษี การคำนวณภาษีแบบแยกนอก 

                น้ำหอม 10 ขวด ขวดละ 500 บาท (ราคาต้นทุน + กำไรที่ยังไม่ได้รวมภาษีสรรพสามิต) อัตราภาษีสรรพสามิตตามมูลค่าร้อยละ 15

ภาษีสรรพสามิต	=  (500 x 10) x 0.15 1 - (1.1 x 0.15)
	= 898.20 บาท

                 จะต้องชำระภาษีสรรพสามิต = 898.20 บาท พร้อมด้วยภาษีเก็บเพิ่มเพื่อกระทรวงมหาดไทยร้อยละ 10 ของค่าภาษี = 89.82 บาท รวมภาษีต้องชำระ = 988.02 บาท

กรณีนำเข้าจากต่างประเทศ

ตัวอย่างการคำนวณภาษีแบบแยกนอก
ภาษีสรรพสามิต	=  ( C.I.F. + อากรขาเข้า + ภาษีค่าธรรมเนียมอื่นไม่รวมถึงภาษีมูลค่าเพิ่ม ) x อัตราภาษี 1-(1.1 x อัตราภาษี)

ตัวอย่างการคำนวณภาษี กรณีนำเข้าจากต่างประเทศ 
            บริษัท เอ บี นำเข้าน้ำหอม จำนวน 500 ขวด ราคา ซี.ไอ.เอฟ. 185,250 บาท (คือ ราคาสินค้า + ค่าขนส่ง + ค่าประกันภัย) อากรขาเข้า 78,000 บาท อากรพิเศษ 7,800 บาท และอัตราภาษีสรรพสามิตตามมูลค่าร้อยละ 15

วิธีการคำนวณ
ภาษีสรรพสามิต	=  (185,250 + 78,000 + 7,800) x 0.15 1-(1.1 x 15 / 100)
	= 271,050 / 0.835
	= 324,611 บาท

                จะต้องชำระภาษีสรรพสามิต = 324,611 บาท พร้อมด้วยภาษีเก็บเพิ่มเพื่อกระทรวงมหาดไทยร้อยละ 10 ของค่าภาษี = 32,461 บาท รวมภาษีต้องชำระ = 357,072 บาท